Rok 2022 będzie trudnym czasem dla funkcjonowania komunikacji miejskiej w Polsce. Olsztyn zawiesza linię tramwajową i kilku autobusowych, Zielona Góra – kilka linii autobusowych i wprowadza zmiany w siatce połączeń. Z kolei Bydgoszcz, Rzeszów, Opole, Wałbrzych i wiele innych miast- zdecydowało o podwyżkach cen biletów. Problemy biorą się ze znacznego spadku liczby pasażerów, spowodowanych pandemią oraz gwałtownym wzrostem cen paliwa i energii elektrycznej.
W Gorzowie, po konsultacjach prowadzonych ze specjalistami z Wydziału Gospodarki Komunalnej i Transportu Publicznego oraz Miejskiego Zakładu Komunikacji, władze miasta nie zdecydowały się na podwyżki. Uznały jednak, że konieczna będzie racjonalizacja oferty przewozowej, uwzględniająca m.in. trwające ograniczenia związane z pandemią – jak nauka czy praca zdalna, mające wpływ na liczbę pasażerów.
Sytuacja finansowa komunikacji miejskiej była w ostatnich latach zdeterminowana możliwościami finansowymi budżetu miasta, uzupełnionymi dochodami ze sprzedaży biletów. Zaangażowanie budżetu miasta w finansowanie komunikacji rosło lawinowo, bo z ponad 38 mln zł w 2015 roku do ponad 53 mln zł w 2021 roku.
W tym okresie nastąpił gwałtowny, bo ponad 7 mln zł spadek przychodów ze sprzedaży biletów – z 17,7 mln zł w 2015 r. do ok. 10,5 mln zł (prognoza na 2021 r.).
Z prowadzonych analiz wynika, że rok 2022 będzie czasem poważnych trudności. Przy gwałtownym i wysokim wzroście cen paliwa i energii elektrycznej – dochody ze sprzedaży biletów – będące zapłatą za usługi tych mieszkańców, którzy korzystają z przewozów – będą w stanie sfinansować jedynie koszty paliwa i energii elektrycznej. Dodatkowym źródłem ryzyka jest w dalszym ciągu niepewna sytuacja pandemiczna.
Inne niezbędne do ponoszenia koszty to m.in. wynagrodzenie pracowników, części i podzespoły do napraw taboru, amortyzacja, ubezpieczenia czy usługi sprzątania, ochrony i wiele innych – muszą oprzeć się na rekompensacie z budżetu miasta.
Komunikacja publiczna jest dla Miasta priorytetem, co ma odzwierciedlenie w znaczącym zaangażowaniu finansowym w przebudowę komunikacji miejskiej poprzez modernizację i budowę torowisk oraz sieci, wymianę taboru tramwajowego i autobusowego, system informacji pasażerskiej, budowę centrum przesiadkowego, budowę infrastruktury dla autobusów elektrycznych czy modernizację i remont zajezdni. To zaangażowanie, konieczne dla funkcjonowania dobrej komunikacji, sięgnęło kwoty kilkuset milionów złotych.
Gorzów w dalszym ciągu jest zainteresowany rozwojem miejskiej komunikacji, usprawnianiem jej, wprowadzaniem nowoczesnych technologii.
W 2022 roku, pomimo bardzo trudnych warunków funkcjonowania przyszłorocznego budżetu miasta, na rekompensatę dla komunikacji miejskiej przeznaczono kwotę w wysokości ponad 57 mln zł netto. Jest to o ponad 4 mln zł więcej niż w 2021 roku. Niestety koszty funkcjonowania komunikacji, spotęgowane podwyżkami cen paliwa i energii, przekroczą kwotę rekompensaty.
Władze miasta, w porozumieniu z kierownictwem Wydziału Gospodarki Komunalnej i Transportu publicznego i zarządem Miejskiego Zakładu Komunikacji, aby uniknąć podwyżek cen biletów zdecydowały, że najrozsądniejszym rozwiązaniem będzie korekta a oferty przewozowej.
Nastąpi ona w taki sposób, by była najmniej dolegliwa dla podróżnych. Główny cel – to ochrona oferty komunikacyjnej w szczytach przewozowych komunikacji autobusowej i jej ograniczenie w dysponującym większą zdolnością przewozową podsystemie tramwajowym.
Zmiana oferty spowoduje obniżenie planowanej pracy przewozowej o około 10%.
Sprowadzać się będzie do zmniejszenia częstotliwości przejazdów po godzinach szczytu na liniach autobusowych o największej ofercie w tym zakresie tj. 104,124,126. Ponadto wprowadzone zostaną zmiany polegające na zmniejszeniu ilości kursów w rozkładach jazdy linii 113,121,128 oraz 134. Zmniejszona zostanie obsługa komunikacyjna miasta w ramach linii nocnych.
Z kolei linia tramwajowa 1 wraz z komunikacją zastępczą T2 będą miały zmniejszoną częstotliwość przejazdu z 10 i 12 na 15 min (również w szczycie przewozowym). Od lipca natomiast do dyspozycji pasażerów będą już wszystkie trzy linie tramwajowe.
W dni nauki szkolnej – jeżeli wystąpią takie potrzeby – zostaną uruchomione dodatkowe kursy na liniach obsługujących mikroszczyt dojazdów do szkół oraz zakładów pracy zlokalizowanych na terenie K-SSSE.
Decyzja ta, powodująca obniżenie kosztów utrzymania komunikacji, przy jednoczesnym zwiększeniu rekompensaty pozwoli Miejskiemu Zakładowi Komunikacyjnemu sporządzić stabilny budżet, a miastu uniknąć decyzji, którą podjęły inne polskie miasta, czyli podwyżki cen biletów. Jest to istotne także ze względu na założenia polityki parkingowej, ponieważ na wysokość projektowanej stawki podstawowej za pierwszą godzinę parkowania miała również wpływ cena biletu jednorazowego za przejazd komunikacją miejską.
Ponadto miasto przystąpiło do prac nad Planem Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP), obejmujący zasięgiem wszystkie Gminy Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Gorzowa. Opracowanie dokumentu jest dofinansowane z programu unijnego i będzie podstawą do wnioskowania o środki zewnętrzne w nowej perspektywie UE do 2027 r. SUMP ma stanowić koncepcję zintegrowanego i zrównoważonego planowania mobilności, mającą na celu podnoszenie jakości życia mieszkańców oraz obniżenie negatywnego wpływu transportu na środowisko. Dodatkowo w 2022 roku zostaną przeprowadzone badania umożliwiające optymalizację sieci komunikacji miejskiej w celu zwiększenia jej efektywności. Powinny one pozwolić na dostosowanie – w maksymalnym stopniu – połączeń i ilości pracy przewozowej do potrzeb mieszkańców, uwzględniając możliwości finansowe miasta.
Taka, stworzona na miarę możliwości i oczekiwań, komunikacja miejska, powinna ograniczyć skokowy wzrost kosztów jej funkcjonowania również w latach przyszłych.
